GODIŠNJI ZBIRNI IZVJEŠTAJ O RADU INSTITUTA ZA HISTORIJU (2024.)

Vijeće Instituta za historiju je na  6. redovnoj sjednici održanoj 29. januara 2025. godine razmatralo i usvojilo sljedeći Godišnji zbirni izvještaj o radu Instituta za historiju:

1. Izbori u zvanja:

Dr. Sabina Veladžić (reizbor – naučni saradnik za modernu historiju)

Dr. Nedim Rabić (reizbor – naučni saradnik za stariju historiju – srednji vijek)

Dr. Elmedina Duranović (reizbor – naučni saradnik za stariju historiju – srednji vijek)

Ajdin Muhedinović, MA (izbor – viši stručni saradnik za modernu historiju)

2. Izdavačka djelatnost:
   a) Edicija Historijske monografije

Dženita Sarač – Rujanac, Izgradnja u vrijeme obnove. Hidrocentrala u Bogatićima na rijeci Željeznici- od “općinskog trgovačkog preduzeća” do “objekta opštedržavnog značaja”.

Mujo Begić i Jasmin Medić, Korićanske stijene. Kamena grobnica.

Edin Omerčić, Brzina mraka. Politička djelatnost Srpske pravoslavne crkve u Bosni i Hercegovini 1989-1996.

b) Edicija Posebna izdanja

Zbornik radova Historija Roma u Bosni i Hercegovini (ur. Sanja Gladanac-Petrović i Danijel Vojak)

c) Edicija Časopisi

„Prilozi“ br. 53 (urednik: Sedad Bešlija)

„Historical searches/Historijska traganja“ br. 23 (urednik: Sabina Veladžić)

d) Katalog izdanja Instituta za historiju

3. Bibliografija saradnika Instituta:

34 naučna i stručna članka u periodici (od kojih 10 u inostranstvu) (u 2020. – 12; u 2021. – 18; u 2022. – 20; u 2023. – 21)

18 naučnih i stručnih članaka u Zbornicima radova ili kao poglavlja u knjigama (od kojih 9 u inostranstvu) (u 2020. –15; u 2021. – 18; u 2022. – 12; u 2023. – 40)

7 naučnih monografija (od kojih 1 u inostranstvu) (u 2020. – 2; u 2021. – 8; 2022. – 2; u 2023. – 5)

59 referat na naučnim skupovima (od kojih 21 u inostranstvu) (u 2020. – 15; u 2021 – 31; 2022. – 32; u 2023. – 52)

19 prikaza novijih historiografskih izdanja (u 2021. – 15; 2022. – 22; u 2023. – 16)

4. Organizacija naučnih događaja:

Međunarodna naučna konferencija „Historija Roma u Bosni i Hercegovini“. Konferencija je održana u Rektoratu UNSA 22.2.2024. Organizatori su bili Univerzitet u Sarajevu – Institut za historiju i Institut za društvene znanosti Ivo Pilar iz Zagreba.

Forum „Bosna i Bošnjaštvo: od fra Ivana Franje Jukića do Adila Zulfikarpašića“. Naučni skup je održan u sarajevu 28.11.2024. godine. Organizatori su bili Univerzitet u Sarajevu – Institut za historiju i Bošnjački institut – Fondacija Adila Zulfikarpašića.

Stručna radionica, „Promemoria“ Organizator: Univerzitet u Sarajevu – Institut za historiju.

5. Promocija izdanja Instituta za historiju:

Promocija edicije Historija Bosne i Hercegovine održana je u Mostaru, Tuzli, Travniku, Stocu, Visokom, Kaknju, Goraždu i Malmeu.

Promocija izdanja Memoari Jelice Belović Bernadzikowske (Ljube T. Daničić) održana je u Sarajevu, Banjaluci, Travniku, Varšavi, Krakovu, Zagrebu, Beogradu, Novom Sadu, Osijeku i Rumi.

Promocija izdanja Korićanske stijene. Kamena grobnica održana je u Sarajevu, Travniku, Sanskom Mostu, Kozarcu, Prijedoru, Bihaću, Štokholm, Geteborg i Jonkeping.

Promocija izdanja Nastanak Republike srpske održana je u sljedećim gradovima: Malmö, Halmstad, Stockholm, Helsinborg, Värnamo, Västeras, Örebro, Göteborg, Borås, Norrköping, Linköping, Skövde, Trollhättan, Landskrona, Trelleborg, Gjøvik, Kristijansand, Bergen, Trondheim, Haugesund, Stavanger, Sandjord, Drammen, Oslo i Sarpsborg.

Promocija izdanja Izgradnja u vrijeme obnove održana je u Sarajevu.

Promocija izdanja Izvori za historiju Bosne u srednjem vijeku: ispisi arhivske građe iz serije Acta Consilii Maioris Državnog arhiva u Dubrovniku (1415-1497) održana je u Sarajevu.

Promocija pojedinih izdanja Instituta za historiju održana je na Međunarodnom sajmu knjiga u Sarajevu.

6. Biblioteka Instituta za historiju

U 2024. godini je nastavljeno sa popisom, bibliotečkom obradom i jednom vrstom revizije bibliotečkog fonda biblioteke. Bibliotečki je obrađeno i unijeto u elektronsku bazu 1028 knjiga/časopisa i trenutno u elektronskoj bazi i inventarnim knjigama imamo 11.757 obrađenu i zavedenu knjigu i 5185 časopisa. Nastavljeno je unošenje fonda biblioteke u bazu COBISS i trenutno imamo 1700 unesenih naslova. Za časopise Prilozi i Historijska traganja urađeni su univerzalni decimalni brojevi i DOI oznake. Za časopis Prilozi podijenta je aplikacija za indeksiranje u Web of Science bazu podataka. Za časopis Historijska traganja podnijeta je aplikacija za indeksiranje u Scopus bazu podataka. Praćeno je stanje institutskih časopisa u već indeksiranim bazama podataka. Održavane su institutske web stranice na domeni iis.unsa.ba te webshop.iis.unsa.ba, prilozi.iis.unsa.ba i historijskatraganja.iis.unsa.ba koja je kreirana u toku  2024. godine. Uposlenici biblioteke su posjećivali prezentacije, promocije, predavanja te webinare koje je organizovao Univerzitet u Sarajevu, NUB BiH ili neka druga institucija. Preko projekta Erasmus +, Igor Mišković je učestvovao na Staff mobility for training – Université Catholique de Lille koji se održao u Lilu u aprilu 2024. godine i položio drugi nivo za obavljanje knjižničarskih / bibliotečkih poslova – Upotreba programske opreme COBISS3/Katalogizacija, održan u NUB-i u decembru 2024. godine. Anida Ibričić je učestvovala na ERASMUS Teaching – Université catholique de Louvain u Belgiji koji je održan u septembru 2024. godine, te je upisala drugu godinu doktorskog studija iz Informacijskih nauka na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. U dva navrata po bibliotekama širom Bosne i Hercegovine distribuirana su naša izdanja otkupljena od strane Fondacije za bibliotečku djelatnost. Učestvovali smo na 35. Internacionalnom sarajevskom sajmu knjiga koji je održan od 17. do 22. aprila u Centru Skenderija te je Institut oborio rekord u prodaji vlastitih izdanja. Sva naša izdanja izašla u toku 2024. distribuirana su po institutcijama/bibliotekama sa kojima imamo razmjenu, a istovremeno obavezne primjerke dostavili u NUB BiH. Posjetili smo Sajam knjige u Beogradu i Zagrebu i tom prilikom pored nabavke novih knjiga za biblioteku napravili smo razmjenu naših izdanja sa institucijama sa kojima imamo saradnju. Kontinuirano knjižare sa kojima imamo potpisane ugovore snabdijevamo našim izdanjima za prodaju, a ediciju Historija Bosne i Hercegovine koja je komplentno prodata distribuirali na adrese kupaca. Uposlenici biblioteke su sudjelovali na svim promocijama naših izdanja u Bosni i Hercegovini i tehnički pomagali održavanju istih. Vršen je svakodnevni rad na izdavanju knjiga naše biblioteke kako našim tako i vanjskim saradnicima, kao i osiguravanje međubibliotečke pozajmice za naše saradnike iz drugih biblioteka.

7. Međunarodna razmjena naučnog osoblja:

Dr. Sedad Bešlija (Middle East Technical University u Turskoj)

Dr. Muhamed Nametak (Université catholique de Louvain u Belgiji)

Dr. Hana Younis (Université catholique de Louvain u Belgiji)

Amir Džinić, MA (Université catholique de Louvain u Belgiji)

Anida Ibričić, MA (Université catholique de Louvain u Belgiji)

Igor Mišković (Katolički Univerzitet Lille u Francuskoj)

Fatima Išerić (Univerzitet Valladolid u Španiji)

8. Naučni projekti podržani na Javnim pozivima 2024-2025:
   1. „Politički sistem srednjovjekovne Bosne“ (voditelj: dr. Enes Dedić) (projekat finansiran od MNVOKS)
   2. ”Urbanizacija Bosne i Hercegovine u XX stoljeću – izvori, historiografija, nova istraživanja” (voditeljica: dr. Aida Ramić) (projekat finansiran od Federalnog ministarstva obrazovanja i nauke)
   3. ”Ekološke i društvene posljedice bespravne stambene izgradnje u socijalističkom Sarajevu” (voditeljica projekta dr. Aida Ramić) (projekat finansira od strane Ministarstva za nauku, obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo)
   4. „Sedma republika na sudu: lični dosijei oficira JNA kao dokazni materijal u bazama MKSJ“ (voditelj: dr. Edin Omerčić) (projekat finansiran od Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo)
   5. „Regalna prava bosanskih vladara i vlastelina u srednjem vijeku“ (voditelj: dr. Enes Dedić) (projekat finansira Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke)
   6. „Svakodnevni život u Sarajevu za vrijeme Drugog svjetskog rata“ (voditeljica: dr. Sanja Gladanac-Petrović) (projekat finansiran od Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo)
   7. „Život uz saobraćajne komunikacije u srednjem i novom vijeku na području Bosne i Hercegovine“ (voditelj: dr. Nedim Rabić) (projekat finansira Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke)
   8. „O bosanskohercegovačkom prostoru i ljudima 17. stoljeća“ (prevođenje monografija Ramize Smajić i Sedada Bešlije na engleski jezik) (voditelj: dr. Sedad Bešlija) (projekat finansira od strane Ministarstva civilnih poslova BiH)
   9. „Elektrifikacija Bosne i Hercegovine u XIX i XX stoljeću kao preduslov modernizacije i urbanizacije“ (voditelj: dr. Dženita Rujanac) (projekat finansira Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke)
   10. „Digitalna transformacija izdavaštva Univerziteta u Sarajevu – Instituta za historiju“ (voditeljica: Anida Ibričić, MA) (projekat finansira od strane Ministarstva civilnih poslova BiH)
   11. „The lost archive: Traces of Communication That Has Not Been Preserved between Bosnian and Serbian Courts in the 15th Century“ (voditelj: dr. Enes Dedić) (finansijer: Archives Portal Europe (APE)
9. Nagrade i priznanja
   
   a) Plaketa Kantona Sarajevo

Na Svečanoj sjednici Skupštine Kantona Sarajevo koja je održana 8.5.2024. godine u Narodnom pozorištu Sarajevo javno priznanje Plaketa Kantona Sarajevo uručena je i Instititu za historiju. Plaketa je dodjeljena za “izuzetan naučni doprinos u istraživanju historije Bosne i Hercegovine, razvoju historijskog identiteta Bosne i Hercegovine, podizanju svijesti u društvu o značaju poznavanja vlastite prošlosti i afirmaciji znanja o historiji Bosne i Hercegovine na međunarodnom planu”.

b) Dr. Sedad Bešlija i Dr. Safet Bandžović dobitnici nagrada Univerziteta u Sarajevu

U skladu sa Pravilnikom o nagrađivanju akademskog i naučnoistraživačkog osoblja Uninverziteta u Sarajevu, u kategoriji “Nagrada za rad u disciplinama od posebnog nacionalnog značaja”, Nagradu za poseban doprinos u oblasti nacionalnih humanističkih disciplina (historija) za 2023. godinu dobio je dr. Sedad Bešlija, viši naučni saradnik i direktor Instituta za historiju, za cjelokupan rad na izdavanju šestotomne edicije “Historija Bosne i Hercegovine”.

U skladu sa navedenim Pravilnikom, Nagradu za višegodišnji doprinos u oblasti humanističkih disciplina od posebnog nacionalnog značaja (historija) dobio je dr. Safet Bandžović, dugogodišnji naučni savjetnik u Institutu za historiju Univerziteta u Sarajevu.

10. Dugoročni infrastrukturni projekat:

Projekat: Smještaj Instituta za historiju (u toku)

Proces iznalaženja adekvatnog rješenja za poslovne prostorije Instituta je u toku. Nažalost, ovo pitanje još uvijek nije u prioritetu nadleženih institucija u Kantonu Sarajevo. U toku 2024. nije bilo značajnijih promjena u vezi s ovim pitanjem u odnosu na prethodnu godinu. Čak je i kancelarija na postojećoj adresi Podgaj 6 koja je bila obećana Institutu ipak otkazana od Zavoda za izgradnju KS. Konačno rješenje za smještaj Instituta planiran je u Kampusu UNSA.

11. Ostale aktivnosti

Institut je potpisao šest Sporazuma/Protokola o saradnji sa domaćim i međunarodnim srodnim ustanovama: Sporazum o saradnji između Instituta za historiju i Fondacije za balkanske studije (Sjeverna Makedonija); Potpisan Sporazum o saradnji između Instituta za historiju i Instituta društvenih znanosti Ivo Pilar (Zagreb); Potpisan Sporazum o saradnji između Instituta za historiju i Filozofskog fakulteta u Nikšiću (Crna Gora); Potpisan Protokol o saradnji između Instituta za historiju i Arhiva Bosne i Hercegovine; Potpisan Sporazum o saradnji između Instituta za historiju i Muzeja književnosti i pozorišne umjetnosti Bosne i Hercegovine; Potpisan Sporazum o saradnji sa Bošnjačkim institutom – Fondacija Adil Zulfikarpašić.

Institut je na 65. godišnjicu postojanja upriličio Svečanu večeru za uposlenike, saradnike i prijatelje Instituta i na taj način, ujedno, obilježio i 28. decembar, Dan Instituta.

12. Naučnoistraživačka oprema:

Institut za historiju je putem Javnih nabavki izvršio nabavku naučnoistraživačke i infrastrukturne opreme potrebne za rad naučnog sektora i administrativnog sektora u sljedećem iznosu:

-25.805 KM iz sredstava dobijenih na Javnim pozivima

-19.926,85 KM (Laptopi, Printeri, Skeneri, Tableti, Hard diskovi, Klime) iz budžetskih sredstava.

                                                                                                             Vijeće Instituta za historiju

PLAN RADA INSTITUTA ZA HISTORIJU ZA 2025. GODINU

Na osnovu plana rada definiranog mandatnim programom direktora Instituta (2024-2028.), pristiglih pojedinačnih Planova rada saradnika Instituta za 2025. godinu, te ostalih prijedloga saradnika Instituta, Vijeće Instituta za historiju je na 6. redovnoj sjednici 29.01.2025. godine usvojilo Plan rada Instituta za historiju za 2025. godinu:

1. Realizacija Dinamičkog plana napredovanja za 2025. godinu:
2.  Izdavačka djelatnost:
   
   a) Historijske monografije

Aida Ramić, Urbanizacija Sarajeva (1971-1984) i njen utjecaj na društvene promjene.

Sedad Bešlija, Hercegovački kadiluci u 17. stoljeću.

Enes Dedić, Radivoj Kristić Kotromanić. (englesko izdanje)

Mehmed Hodžić, Od Mostara do Beograda. Politička i društvena djelatnost Šerifa Arnautovića.

Sanja Gladanac-Petrović, Školski sistem u Bosni i Hercegovini za vrijeme NDH.

Safet Bandžović, Rusija i Istočno pitanje: izazove deosmanizacije i balkanski odgovori (II toma)

Ramiza Smajić, Migrations and the Bosnian Eyalet 1683-1718.

Sedad Bešlija, The Sanjak of Herzegovina in the 17th Century.

Muamer Džananović, Jasmin Medić, Hikmet Karčić, Nastanak Republike srpske: od regionalizacije do strateških ciljeva (1991–1992). 2. izdanje

b) Edicija: Časopisi

Časopis Prilozi br. 54

Časopis Historijska traganja br. 24

c) Edicija: Memoari

Uspomene Josefa Regela

d) Bibliografija

Esad Kurtović, Bibliografija objavljenih izvora i literature o historiji srednjovjekovne Bosne 1978-2000. (manji tiraž, uvjetno)

e) Posebna izdanja

Zbornik radova „Bosna i Bošnjaštvo“: Od fra Ivana Franje Jukića do Adila Zulfikarpašića.

3. Konferencije:

Naučna konferencija povodom 30. godišnjice Genocida nad Bošnjacima u Srebrenici  (1-3.7.2025.) – na nivou UNSA.

Naučna konferencija povodom 30. godišnjice Dejtonskog mirovnog sporazuma (21-25.11.2025.) – na niovu UNSA.

Conference on International Law, Politics, and Memory: 30th Anniversary of the Srebrenica and Dayton Peace Agreement, 8 July, 2025, Skopje-North Macedonia, u saradnji sa: Balkan Studies Fondation (Skoplje – Sj.Makedonija)

4. Naučno-istraživački projekti podržani od drugih institucija:
   1. “Multiple vassalage in Western Balkans in Middle Ages” (voditelj: dr. Enes Dedić) (projekat finansiran od International Visegrad Fund-Western Balkan Fund – Eotvos Lorand Univerziteta u Budimpešti)
   2. ”Urbanizacija Bosne i Hercegovine u XX stoljeću – izvori, historiografija, nova istraživanja” (voditeljica: dr. Aida Ramić) (projekat finansiran od Federalnog ministarstva obrazovanja i nauke)
   3. ”Ekološke i društvene posljedice bespravne stambene izgradnje u socijalističkom Sarajevu” (voditeljica projekta dr. Aida Ramić) (projekat finansira od strane Ministarstva za nauku, obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo)
   4. „Sedma republika na sudu: lični dosijei oficira JNA kao dokazni materijal u bazama MKSJ“ (voditelj: dr. Edin Omerčić) (projekat finansiran od Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo)
   5. „Svakodnevni život u Sarajevu za vrijeme Drugog svjetskog rata“ (voditeljica: dr. Sanja Gladanac-Petrović) (projekat finansiran od Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo)
   6. „Život uz saobraćajne komunikacije u srednjem i novom vijeku na području Bosne i Hercegovine“ (voditelj: dr. Nedim Rabić) (projekat finansira Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke)
   7. „O bosanskohercegovačkom prostoru i ljudima 17. stoljeća“ (prevođenje monografija Ramize Smajić i Sedada Bešlije na engleski jezik). Voditelj: dr. Sedad Bešlija (projekat finansira od strane Ministarstva civilnih poslova BiH)
   8. „Elektrifikacija Bosne i Hercegovine u XIX i XX stoljeću kao preduslov modernizacije i urbanizacije“ (voditelj: dr. Dženita Rujanac) (projekat finansira Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke)
   9. „Digitalna transformacija izdavaštva Univerziteta u Sarajevu – Instituta za historiju“ (voditeljica: Anida Ibričić, MA) (projekat finansira od strane Ministarstva civilnih poslova BiH)
5. Višegodišnji projekti (potrebna priprema i razrada):
   1. Historiografija o Bosni Hercegovini na stranim jezicima
   2. Bibliografija saradnika Instituta za historiju zaključno sa 2025. godinom
   3. Interaktivna grafika sinteze Historija Bosne i Hercegovine
   4. Kolektivni naučni projekat Instituta za historiju prema EU fondovima za naučni rad
   5. Intenzivni kurs engleskog jezika za saradnike (beginner, intermediate and advanced level)
6. Dugoročni infrastrukturni projekat:
   1. Projekat: Smještaj Instituta za historiju (Direkcija za izgradnju Kampusa UNSA – Izgradnja Kampusa) ili iznalaženje mogućnosti alternativnog rješavanja pitanja smještaja.
7. Tekući projekti i aktivnosti:
   1. Akademsko usavršavanje i napredovanje saradnika
   2. Nastavak rada saradnika na usvojenim individualnim projektima
   3. Učešće saradnika Instituta na naučnim konferencijama, seminarima, radionicama u zemlji i inostranstvu
   4. Objavljivanje naučnih radova saradnika Instituta u časopisima u zemlji i inostranstvu
   5. Povremena arhivska istraživanja saradnika u zemlji i inostranstvu shodno iskazanim potrebama i finansijskim mogućnostima
   6. Intenzivne promocije novih izdanja Instituta u zemlji i inostranstvu, prema mogućnostima
   7. Jačanje međuinstitucionalne saradnje sa srodnim ustanovama u zemlji i inostranstvu
   8. Projektne aplikacije za 2024/25. godinu unutar BiH
   9. Tehnička priprema Instituta za aplikacije na fondove EU
   10. Iznalaženje finansijskih sredstava za one aktivnosti saradnika koje nisu budžetom KS predviđene
   11. Iznalaženje mogućnosti masovnijeg otkupa/prodaje izdanja Instituta
   12. Iznalaženje opreme za rad shodno iskazanim potrebama saradnika
   13. Rad na rješavanju dugogodišnjih aktivnih sudskih sporova i potraživanja od Instituta, prema mogućnostima
   14. Organizacija predavanja, naučnih tribina, panela, seminara po ukazanoj potrebi ili inicijativi (samostalno, u saradnji sa drugim ustanovama ili prema zahtjevu Rektorata UNSA)
   15. Shodno finansijskim i operativnim mogućnostima, razmatranje i uvrštavanje u tekući Plan rada vanrednih naučnih projekata ili izdanja u skladu sa eventualnim inicijativama unutar ili van Instituta.

                                                                                                          Vijeće Instituta za historiju